Arabuluculuk ve Tahkim

ARABULUCULUK

Arabuluculuk. İnsana değer veren, “birbirini kırmadan yaşa” ilkesine göre yaşayan Türk toplumu için çok da uzak olamayan bir kavramdır. Çünkü bizde “Bir büyüğe danışmak” mantığı “Ahilik” olarak yüzyıllar önce yaşamıştır. Dünya üzerinde pek çok ülkede şirketleşme şeklinde var olan ve özel ya da tüzel kişiler arasında yaşanan uyuşmazlıkların çözümlenmesinde rol oynayan “Arabuluculuk” geç de olsa ülkemizde de yerini bulmuştur.

Uyuşmazlık dendiği zaman, Mahkeme, dava, taraflar, kazanmak, kaybetmek vs. gibi pek çok kavram belirir zihinlerde. Biz hukukçular için “dava kazanmak” olarak görünen şey, uyuşmazlık yaşayan taraflar arasında var olan bir problemin, bir çeşit çekişme olan dava sonrasında, bir tarafın haklı bulunarak kazanması, diğer tarafın ise kaybetmesidir. Ve çoğu zaman tarafların anlaşarak adil bir şekilde çözümleyebileceği problemler, uzun yıllar süren davalar ile çözümlenemez ya da çözümlense de artık kıymeti kalmaz bir hale gelir. Çünkü Mahkemelerin yükü ağırdır ve tarafların menfaatleri bazen davanın çok gerisinde kalır, gözden kaçar.

Arabuluculuk, sistematik teknikler uygulayarak, görüşmek ve müzakerelerde bulunmak amacıyla tarafları bir araya getiren, onların birbirlerini anlamalarını ve bu suretle çözümlerini kendilerinin üretmesini sağlamak için aralarında iletişim sürecinin kurulmasını gerçekleştiren, uzmanlık eğitimi almış olan tarafsız ve bağımsız bir üçüncü kişinin katılımıyla yürütülen uyuşmazlık çözüm yöntemidir.

Arabuluculukta temel felsefe tarafların bir araya gelerek birbirlerini dinlemeleri, anlamaları ve aralarındaki uyuşmazlığı birlikte çözmeleridir. Bu da tarafların eşit olduğunu ve her iki tarafın da menfaatinin korunduğunu gösterir. Mahkemede “Kazan-Kaybet” ilkesi var iken arabuluculukta “Kazan-Kazan” ilkesi vardır. Çünkü sorunun çözümlenmesi her iki tarafın da menfaati korunarak yapılacağından her iki taraf da kazanacaktır. Bu da uzmanlık eğitimi almış tarafsız arabulucuların katılımıyla sağlanacaktır.

“Arabuluculuk” faaliyetlerinin, davalara nazaran daha kolay, kısa süreli, zahmetsiz ve de ekonomik açıdan daha uygun olduğu görülmektedir. Ayrıca tarafların menfaatine uygun, ortak verilmiş kararlar doğrultusunda anlaşma yapıldığından, tarafların memnuniyetini sağlıyor olması da çok önemlidir.

Taraflar arasında uyuşmazlık sebebi olan ve davaya konu olabilecek her olay “arabuluculuk” faaliyetine konu olabilir. Alacak-borç ilişkisi, boşanma, tazminat, kira alacağı ve tahliye, elatmanın önlenmesi, şufa ve benzeleri gibi.

Ancak, İşçi işveren uyuşmazlıkları, Ticari uyuşmazlıklar, Tüketici Hukukundan kaynaklanan uyuşmazlıklarda, davalarının açılmasından önce arabuluculuk sürecinin işletilmiş olmasını bir dava şartı olarak getirmiştir. Yani bu konularda arabuluculuk mecburidir.

Apan-Dilek Avukatlık Bürosu olarak her türlü uyuşmazlık konusunda ve ayrıca zorunlu uygulama nedeniyle de, sertifika sahibi arabulucu avukatlarımızla “arabuluculuk” hizmeti vermekteyiz.

TAHKİM

Tahkim, taraflar arasındaki uyuşmazlıkların devlet mahkemeleri yerine hakem adı verilen kimseler aracılığı ile nihai olarak çözümlenmesidir.

Tahkim Merkezleri, gerek Türkiye’deki gerekse yurtdışındaki ticari aktörler arasındaki uyuşmazlıkların kurumsal tahkim yoluyla bağlayıcı, nihai ve icra edilebilir olarak çözümlenmesi için yargılama hizmeti sunmaktadır. Tarafların, aralarındaki doğmuş veya doğabilecek uyuşmazlıkların Tahkim Merkezi Tahkim Kuralları uyarınca tahkimde çözümleneceği hakkında anlaşmaları yeterlidir.

Tahkim Merkezleri, ticari hayatın ihtiyaçlarına cevap veren, hızlı, uzmanlaşmış, esnek ve devlet mahkemelerine göre çok daha az masraflı bir yargılama hizmeti sunmaktadır. Tahkim Merkezi Tahkimi sonucunda verilen hakem kararları, tıpkı mahkeme kararları gibi icra daireleri vasıtasıyla icra edilirler. Hakem kararlarının, temyize gidilmeksizin derhal icrası söz konusudur.

Tahkim Merkezleri Tahkimi, satım, dağıtım, inşaat, finans, şirketler hukuku gibi taraflar arasındaki uyuşmazlığın doğduğu alanda uzmanlaşmış, hakem adı verilen kişi veya kişilerce çözümlenmesini sağlamaktadır. Taraflar, uzman hakem veya hakemleri serbestçe seçebilirler. Devlet mahkemelerinden daha esnek bir yargılama hizmeti sunulmaktadır. Tahkim usulü, taraflarca ve hakemlerce, uyuşmazlığın özelliğine göre, tarafların adil yargılanma hakkı ihlal edilmeden şekillendirilebilir. Böylelikle uyuşmazlığın çok daha ayrıntılı bir şekilde ele alınarak, çok daha iyi bir şekilde açıklığa kavuşturulması sağlanabilir. Tahkim Merkezleri Tahkim Kuralları usuli zaman çizelgesi sayesinde taraflara her aşaması öngörülebilen bir yargılama sunarlar.

Tahkim yargılaması devlet yargısından farklı olarak aleni değildir. Böylelikle tahkimle ilgisi olmayan kişilerin, uyuşmazlık ve uyuşmazlığın neticesi hakkında bilgi sahibi olmaları engellenebilir.

Taşınmaz mallar üzerindeki ayni haklardan veya iki tarafın iradelerine tabi olmayan işlerden kaynaklanan uyuşmazlıklar tahkime elverişli değildir. Bunun dışındaki uyuşmazlıklarda tahkime gidilebilir.